Μόσας ή Μάας

(γαλλ. Meuse, φλαμανδ. Maas). Ποταμός (μήκος 900 χλμ., έκταση λεκάνης απορροής 49.000 τ. χλμ.) της κεντροδυτικής Ευρώπης, που εκβάλλει στη Βόρεια θάλασσα, όπου τα νερά του συγχέονται κατά ένα μέρος με τα νερά του Ρήνου, στα πλαίσια ενός συμπλέγματος από ποτάμιους βραχίονες. Ο Μ. πηγάζει στην ανατολική Γαλλία από τα υψώματα του Μπασινί και κατεβαίνει προς τα Β, διαρρέοντας τα κράσπεδα της Αργκόν, ενώ στρέφεται προς τα ΒΔ αγγίζοντας τις πόλεις Βερντέν και Σεντάν, για να κατευθυνθεί, στη συνέχεια, ακόμα βορειότερα. Διερχόμενος κάτω από την πόλη Ζιβέ, περνά σε βελγικό έδαφος, ενώ στη Ναμίρ, αφού δεχθεί τα νερά του ποταμού Σαμπρ, στρέφεται προς τα ΒΑ ακολουθώντας ένα τεκτονικό ρήγμα και διαρρέοντας τη Λιέγη. Αποτελώντας για περίπου 50 χλμ. τα σύνορα μεταξύ Βελγίου και Ολλανδίας, εισέρχεται και διασχίζει την τελευταία χώρα, σχηματίζοντας ένα μεγάλο τόξο με την εξωτερική καμπύλη στραμμένη προς τα ΒΔ. Προτού σχηματίσει το εκτεταμένο δέλτα του, περνά ανάμεσα από τις πόλεις Μάαστριχ, Ρούρμοντ και Βένλο. Κοντά στο Χόισντεν, ο Μ. διχάζεται σε δύο βραχίονες, από τους οποίους εκείνος που κατευθύνεται προς τα Δ εκβάλλει στη Χόλαντς Ντιπ, ενώ ο άλλος, που κινείται προς τα ΒΔ, ενώνεται στη Βόουντριχεμ με τον Βάαλ –έναν από τους μεγαλύτερους βραχίονες του κάτω ρου του Ρήνου– σχηματίζοντας τον Μπόβεν Μέρβεντε, που και αυτός με τη σειρά του σχηματίζει τον Παλαιό Μ. (Όουντε Μάας) και τον Νέο Μ. (Νόιβε Μάας)· αυτοί οι δύο φθάνουν ενωμένοι στη Βόρεια θάλασσα, λίγα χιλιόμετρα ΝΔ του Ρότερνταμ. Ο M. δέχεται πολυάριθμους παραπόταμους, μεταξύ των οποίων ο Βαρ και ο Σαμπρ από αριστερά, ο Σιέρ, ο Σεμουά, ο Λέσε, ο Ουρτ, ο Ρουρ και ο Νιρς από δεξιά. Εξαιτίας της μη σταθερής παροχής και της ακανόνιστης ροής του, ο M., που διαρρέει μερικές από τις πιο πλούσιες οικονομικά περιοχές της Γαλλίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας, περιβάλλεται από πλωτές διώρυγες, οι οποίες έχουν ενισχύσει τη σημασία του ως μεγάλη συγκοινωνιακή αρτηρία. Ο ποταμός συνδέεται μέσω διωρύγων με τον Σκάλδη, τον Ρήνο, τον Μάρνη, τον Μοζέλα και τον Ουάζ, ενώ συνιστά και βασικό άξονα συγκοινωνιών στην κεντροδυτική Ευρώπη. Τμήμα του ποταμού Μόσα στην Ολλανδία.